A “Iguala” nos médicos de Bueu

Ao longo de moitos anos unha forma de asegurarse atención médica era pagando a “Iguala”. É dicir, unha cota mensual, trimestral ou anual a un médico ou practicante. Era unha especie de seguro que en Bueu, ao igual que en moitos sitios do país perdurou ata o último cuarto do século pasado e que desapareceu practicamente no ano 1989[1]; ano desde o que a asistencia sanitaria en España é universal e gratuíta.

O prezo estipulado polos servizos médicos o puña o facultativo, aínda que as veces consensuado cos posibles pacientes. No caso dunha cidade ou dunha vila con varios médicos, estes tiñan que pórse da cordo, a través dunhas normas, para evitar roces entre eles e para distribuír o número de pacientes.

Iso requiría asinar uns estatutos nos que o cadro médico tiña que asinar todos.

Aquí vou mostrar, a modo de exemplo, a Acta do acordado polos médicos de Bueu, Rogelio Val Barros, Ignacio Lis, José Mato Soto e Luís Prieto García, no mes de abril do ano 1925 que fixeron pública no Boletín do Colexio Médico (páx. 7-9) de xullo dese mesmo ano: 

Dicir ao respecto que coexisten hoxe en día no mundo da medicina, aínda que de forma residual, o réxime de igualas con outros seguros e as “cotas” da Seguridade Social.  

---

[1] A súa formulación lexislativa emana da Lei Xeral de Sanidade de 1986.

Multas en Bueu - I (1747)

Inicio aquí una serie descontinua de entradas do blog que, ao longo dun tempo, fale de multas en distintos períodos da nosa historia. A desculpa son as multas, o relevante é o motivo das mesmas que nos axudarán un pouquiño a entrever comportamentos persoais e, sobre todo, preocupacións sociais ou institucionais.

‘Ameaza’ de multas do arcebispo aos curas de Bueu

Na visita, tal como o dispuña o “Ritual Romano e Canónicas disposicións”, do Ilmo. Sr. D. Caetano Gil Taboada, Arcebispo e Sr. de Santiago á Fábrica San Martiño de Bueu o 18 de xullo do ano 1747, sendo cura reitor desta D. Caetano de Barcenilla resolveu entre outras cousas os Mandatos:

1º Multa dun ducado: ao clérigo que non leve sotana, peliza e bonete nas funcións da igrexa. Extensiva a multa ao cura ou reitor da parroquia que o permita:

 “Que este cura non admita a clérigo algún a funcións na súa igrexa sen que leve e se poña sotana, peliza e bonete, so pena ao clérigo que o fixese, e ao cura, ou prior que o disimulase, ou consentise,  a un ducado”.

2º Multa dun ducado: ao clérigo que celebre a misa sen sotana:

 “E baixo esta mesma pena ningún presbítero celebre o santo Sacrificio da Misa sen loba [sotana] ou, polo menos, sotanilla, que se comprará nesta igrexa dentro de dous meses a costa do Caudal da súa fábrica”

3º Como deben ir os curas vestidos ás romarías, feiras,...:

 “Que así os presbíteros e ordenados de orde sacro como os de menores [subdiácono, exorcista, acólito, hostiario e lector] que gozan do foro eclesiástico non concorran ás romarías, feiras e máis funcións, e presentes públicas sen hábito honesto e correspondente ao seu estado, gola e colo ou, polo menos, con esta insignia para que sexan coñecidos e respectados como é debido”.

3º Os curas non poden facer exorcismos:

 “Que ningún sacerdote secular poida exorcizar, nin facer escritores sen especial e expresa licencia nosa”.

Médico intruso en Bueu?

Estamos a mediados do ano 1839 e presidía a alcaldía de Bueu Manuel González. Este recibe unha carta do Gobernador Civil, José Valladares na que lle transcribe a denuncia cun médico que exerce en Bueu, Mº José Puyol, fai doutro suposto médico-intruso, para que o investigue á vez que lle pide información do denunciante de se “é profesor aprobado de medicina ou ciruxía e se presentou a ese Concello o correspondente titulo que así o acredite”.

Desta noticia o alcalde tiña coñecemento pois o José Puyol xa llo denunciara verbalmente e por escrito. 

O raro de todo isto é que ninguén se preocupara de, polo menos, investigar ao suposto infractor, Antonio Meira, xa que o acusaban de exercer a medicina no noso concello como “intruso na ciencia de curar” e do que se pedía cesara nas súas prácticas. Moi ao contrario “antes ben o Meira seguía con maiores excesos”.

 Transcrición da carta do gobernador ao alcalde de Bueu:

“O que asina Licº Mº José Puyol, en papel de 4 do corrente, dime o que sigue: ‘Despois suplicado verbalmente por dúas veces á D. Manuel González Alcalde constitucional de Bueu e xurisdición mandase cesar nos seus excesos á Antonio Meira intruso na ciencia de curar e vendo que as referidas súplicas non producían o efecto que en xustiza era de esperar, antes ben o Meira seguía con maiores excesos: en 24 do anterior oficiei ao Sr. Alcalde cuxo oficio entreguei ao Secretario do Concello por estar aquel ausente para que con ará que me manifeste o canto lle connote ou poida indagar sobre o asunto, engadindo se o citado Puyol é profesor aprobado de medicina ou cirurxía e se presentou á ese Concello o correspondente título que así o acredite.

Deus gue. á V. m^os a^s Pontevedra 29 de xullo de 1839

José Valladares’

20 novembro

Por se alguén non se decatou hoxe é 20 de novembro. Día sinalado por algúns no panorama político do pasado onde uns lembran a morte de Franco (1975), outros a de José Antonio (1936), outros a do político anarquista Buenaventura Durruti (1936), etc. e outros exixen que se aplique a Lei de la Memoria Histórica (Lei 52/2007).

Máis o que eu quero, sen esquecer o pasado, é resaltar neste aniversario outra cousas como é felicitar a Nacións Unidas xa que tal día como hoxe no 1959 se aprobou a Declaración dos Dereitos do Neno. Parabéns asociados á reclamación dun seguimento máis firme para evitar a violación sistemática contra eses dereitos que, 57 anos despois, aínda se dan no mundo.

E no ámbito de Bueu parabéns para o noso concello xa que se cumpren 172 anos da pertenza da Illas de Ons ao territorio municipal. Tal día coma hoxe de 1844 por Real Orde aceptouse a solicitude do Marqués de Valadares propietario da Illa de Ons, pola súa dona, de que se segregasen do concello de Sanxenxo (ao que pertencían dende 1837) e se adscribise ao de Bueu esgrimindo entre outras razóns: “por ser o Continente máis próximo”. Estes mesmos razoamentos foran utilizadas para unilas ao concello de Sanxenxo 7 anos antes. 

Tamén. e referido ao noso concello. un 20 de novembro de 1930 publicítase en Vida Gallega a constitución dunha sociedade recreativa en Bueu:

E xa postos a felicitar, facelo aos case que noventa nacidos neste día dende que Ons é buenense. Parabéns a todos! Dende Carmen Piñeiro E. (1844) pasando polo amigo Miguel (1954), Cesáreo (2010), etc.

Exposición de Fotografía en Bueu

Hoxe a Asociación Santos Reis organiza a súa XVII Mostra de Fotos Antigas co gallo da celebración das festas patronais do San Martiño. E xa van 17 anos ininterrompidos que se ven de mostrar o máis de medio millar das caras de Bueu dende hai máis dun século. Hai que agradecer o esforzo continuado dos membro da asociación e en especial do labor de J. Manuel Dopazo.

Ao longo do tempo o Círculo Náutico, Asociacións como As Lagoas, Amigos da Biblioteca,... ou fotógrafos profesionais fixeron, entre outras moitas actividades, exposicións de Fotografías. Pero agora quero lembrarlles unha moi especial, por moitos motivos, que se titulou 'Exposición de Fotografías da Vila de Bueu' (un 27 de agosto de 1978) que foi posíbel grazas á man entusiasta de José Antonio Agulla, Xaime Toxo, Afonso Fernández e Francisco Rodríguez Pastoriza. Celebrouse no exterior da Praza, ao “arredor da Fonte da Dorna”.

No xornal La voz de Galicia do día anterior anunciábase o evento así como as circunstancias da localización do mesmo nos seguintes termos:

“BUEU: EXPOSICIÓN DE FOTOGRAFÍAS DA VILA

Recolle cousas dende o comenzo do século hastra os nosos días

Mañán, despois das 11 da mañán, arredor da Fonte da Dorna, presentaráse unha escolma de fotos da nosa vila. O contido serán súas xentes, paisaxes e as súas cousas dende comenzos do século deica hoxe.

Froito da recolleita levada a cabo por un grupo de veciños, dun material que dende fai moitos anos agarimosamente gardaron unhas familias de Bueu.

Laiámonos, nembargantes, non poder mostrar máis ca un día, xa que o úneco local axeitado pra estas actividades, como é a Casa do Mar de Bueu, foi negado, disque por non ser iniciativa dos mariñeiros xubilados nin ter a mostrar nada que ver co mar, inda que en Bueu, non se conceibe ningunha manifestación cultural da nosa vila que non leve implícito o mar.”

Bueu: As fábricas de conservas e a igrexa

Pese ao título non vou a afondar na relación política, económica, social, etc. das fábricas e a igrexa. Relación que non estaría cinguida exclusivamente a un achegamento dos seus propietarios e a xerarquía relixiosa, como ‘poderes fácticos’, senón que este se complementaría co ‘poder real’ non só municipal, supramunicipal,... e así ata chegar ás instancias máis altas do estado.  

Vou centrar esta Entrada do blog en presentar algúns momentos no tempo, e no concello de Bueu, ao redor do traballar en domingo contravindo ou apelando ás excepcións das ordenanzas, as leis do estado e ata as leis da igrexa ( coa máxima:  “respecta o día do Señor”) ou como di a Biblia no 3º Mandamento con “Santificarás as festas”: “Acórdate do día de repouso para santificalo. Seis días traballarás, e farás toda a túa obra; mais o sétimo día é repouso para Jehová teu Deus; non fagas nel obra algunha,  ti, nin teu fillo, nin a túa filla, nin o teu servo, nin a túa criada, nin a túa besta, nin o teu estranxeiro que está dentro das túas portas” (Éxodo 20, 8-10).

ORDENANZA MUNICIPAL DE BUEU 1899

EXEMPLO DE SOLICITUDE PARA TRABALLAR NA FÁBRICA DE ALONSO de 8-12 h. NUN DOMINGO

Domingo 15 de maio de 1938

Que tratando de cumprir o Real Decreto-Lei do Descanso dominical pretende de acollerse ás excepcións do mesmo xa que “habéndoselle avariado dúas máquinas nestes días e tendo unha regular cantidade de latas de conservas sen pechar polo dito defecto, para evitar os prexuízos que dilo puidesen sobrevirlle”.

Para servirlle de aval presenta unha carta manuscrita do cura párroco que, entre outras, “considera o caso sen responsabilidade moral”:

“Trátase dun traballo de perentoria necesidade e danse garantías de tempo para que se poidan cumprir antes cos seus deberes relixiosos, e evitar calquera escándalo no pobo, a autoridade eclesiástica considera o caso sen responsabilidade moral.

Bueu, 14 de maio de 1938      Ano Triunfal!

Saúdo a Franco: Arriba España!

Ángel Rama Lestón

Párroco”

Con todos estes requisitos a Delegación Local do Consello de Traballo da o seu Permiso de excepción do descanso municipal

 

 

MISAS NAS FÁBRICAS DE MASSÓ

Nunha carta, 7 de febreiro de 1951, ao Arcebispo de Santiago, por parte do Xerente da Fábrica de Massó para solicitar unha recomendación ao Director do Instituto da Vivenda e que “se dera cumprimento ao mandato da falecida testadora Dna. Visitación Estrada Galup viúva de Herrerín, cuxos fondos en poder do Arcebispado por pesetas nominais débeda interior 4% 57.700,- máis os intereses acumulados” para axuda das obras emprendidas do Padroado San Xosé vemos que se inicia nos seguintes termos:

“Fai xa anos que por ese arcebispado obtivemos a singular merced de poder celebrar a Santa Misa nas nosas fábricas de Bueu e Cangas (Pontevedra).- A pasada tempada de pesca foi tan anormal que obrigounos a traballar case todos os días festivos do verán.- En consecuencia, máis de 2.000 obreiros puideron beneficiarse da Santa Misa oficiada polos Sres Párrocos de Bueu, D. Ángel Rama Lestón e polo da Parroquia de Darbo en Cangas, D. Francisco Lariño, respectivamente.-

Como a Parroquial de Bueu está a un quilómetro distante do pobo e a Misa celébrase para a veciñanza nunha Capela [A Capela Vella] que se improvisou na Praia nun edificio vello e en malas condicións, con pequena capacidade para fieis, a circunstancia de reter aos obreiros na fábrica, aliviou considerablemente a conxestión de dita Capela.- Pero isto nin é frecuente en días festivos, nin resolve tampouco o problema fundamental do edificio apropiado e decoroso para esta Capela auxiliar para todo a numerosa veciñanza que vive na Praia, centro do Pobo”.

Símbolos nas igrexas de Bueu

Lido hoxe na prensa que o alcalde convocaba para o vindeiro xoves aos portavoces de todos os grupos políticos para consensuar unha declaración pública que se faría efectiva na vindeira sesión plenaria sobre a eliminación dos símbolos franquistas xa que, segundo di o articulista, é para facerse eco dun escrito presentado o pasado ano pola Asociación Johan Carballeira. Hasta aquí todo parece “normal” pois segue a ser un problema recorrente espallado no espazo e na xeografía dos pobos no panorama nacional, sobre todo a partires da promulgación da Lei 52/2007 de 26 de decembro coñecida como Lei da Memoria Histórica.

Invitación á Inauguración na igrexa de Cela

Pero tamén en Bueu é un asunto reiterado, pois xa en setembro de 1987 houbo unha Moción na que se dicía: “O PSdeG-PSOE cre que os falecidos na guerra civil morreron en defensa dos seus ideais, tanto os dun bando como os do outro, por iso os privilexios dalgúns deben acabar.Polo anteriormente exposto, queremos que a corporación tome o acordo de xestionar coa Igrexa para que se retiren en todas as igrexas desta vila, os nomes dos mortos na guerra civil que están nas súas fachadas.”

 A Moción foi votada favorablemente polos 7 votos do PSOE e BNG e rexeitada polos 9 votos de A. P. (Alianza Popular) que era o grupo de goberno. Na intervención previa á votación o Sr. Alcalde dixo “que entende que as decisións que se tomaran no seu momento, posiblemente por familiares, Igrexa e Estado, son decisións que se tivera que cualificalas as cualificaría de desafortunadas, pero entende que nas lápidas coas inscricións dos mortos, as únicas persoas que poden tomar decisións ao respecto, son os familiares, anunciando, por elo, o voto en contra do seu grupo”.

Permiso aos autobuses para pasar polo centro de Bueu

O 12 de  outubro do 1933 Antonio Alonso, como Concesionario da exclusiva de transportes de viaxeiros entre Pontevedra e Cangas, por Bueu, solicita autorización oficial ao concello de Bueu para pasar polo centro do pobo co seus coches de  Liña de Viaxeiros. E así as vantaxes para os viaxeiros serían grandes xa que de non posuír dito permiso estes veríanse precisados a trasladarse a pé dende a estrada do Estado ata o centro da vila e viceversa para tomar o coche. “Cobrando o recorrido ao prezo de concesión segundo se ven facendo nestes momentos”

O concello, catro días despois, respóndelle que concede a autorización sempre que rexan as condicións de prezos impostas na concesión de exclusiva pola mencionada estrada.

As caras da Casa de Cultura de Bueu

O pasado 9 de agosto a Casa de Cultura de Bueu cumpriu 25 anos dende que fora inaugurada. Vinte e cinco anos nos que a Biblioteca facilitou o acceso á Cultura a centos de rapaces e adultos do noso concello.

Eu, a parte de felicitalos quixera que as institucións municipais, e a cidadanía en xeral,  envórquense máis coa Biblioteca para que teña a posibilidade de ser un elemento importantísimo de dinamización cultural.

Por lembrarlles algo voulle pór a cara que puido ter a Casa de Cultura de ser elixido calquera outro dos proxectos presentados para a súa construción.  

Nota: Se foramos ao fondo dos proxectos veríamos que non só variaría o elemento estético senón, e iso sería o máis importante, os presupostarios e os elementos funcionais e de espazos. Moita xente sempre considerou que adoecía, entre outras cousas, do espazo necesario para actividades como a dos centros educativos ou actuacións e actos que atraen a un público numeroso ou que precisan dun escenario amplo.

Os proxectos comezaron a presentarse no ano 1983. A 7 de xuño de 1986 por Acordo Plenario encárgase da redacción do proxecto ao equipo técnico formado polo arquitecto José Miguez León, Miguel Juncal Pereira e Manuel Cerviño García.  O presuposto foi de de 26.764.291 pesetas. A aprobación do proxecto definitivo por parte do Pleno do concello foi na Sesión Ordinaria do 9 de decembro de 1986. 

Arquitecto José Miguez León, Miguel Juncal Pereira e Manuel Cerviño García

 

Arquitecto Arturo Dapena, José A. Hermo e Ignacio Hermo

Arquitecto Federico del Campo Navarro

Outro proxecto 

Como elemento de curiosidade dicir que o folleto da inauguración tivo como espello o da Casa de Cultura de Urretxua (Gipuzkoa) co distingo que este último pasou de ser de folleto inaugural a un estable de información-guía coa localización das dependencias do inmoble  e das actividades que alí se realizan. 

Intento de formar Banda de Música 1951

Cando escribo isto comezou o novo curso escolar de música da Banda de Bueu e, ao acompañar a miña neta a unha das actividades, pareime, unha vez máis, a ler o que na porta de entrada da CASA DE MÚSICA MANUEL OMIL pon do mestre, compañeiro, confidente e amigo Manolo, ou como moita xente o coñecía “Don Manuel  O Pirigallo”.

De Manolo podería comentar moitas cousas como persoa, como mestre ou músico (ou como reza no texto citado, polo “seu amor pola música”) pero non o vou a facer agora. O que si quero é incidir nun feito puntual, para min relevante: O intento de D. Manuel Omil de formar unha banda de música.

Tal como acorrera no ano 1923 que houbo un primeiro intento de formar unha Banda Municipal en Bueu e a tal fin anunciarase que se daban clases de solfexo e música nos baixos do Concello, por D. Miguel Paratcha.

Algo semellante quixo facer Manuel Omil o 2 de agosto de 1951 senón vexan o oficio que lle enviou ao Sr. Alcalde Presidente do Concello de Bueu:

“Moi Sr. meu: Permítome molestar a súa atención para darlle conta de que desde fai varios meses, veño dando clases de solfexo a un nutrido grupo de rapaces desta vila, co propósito de formar no seu día unha banda de música. Non necesito poñer de releve ante Vd. os beneficios que elo reportaría moral e materialmente a este pobo. Dáse sen embargo, a circunstancia de que a case totalidade destes xoves, carecen dos medios económicos suficientes para adquirir o instrumento axeitado. Por elo atrévome a suplicarlle dígnese dar conta do particular á Corporación que tan acertadamente preside, a fin de que se fora factible, concedese a subvención necesaria para facer realidade tan anhelado propósito.

Co maior respecto saúdalle

F/Manuel Omil  Estévez”

A resposta por parte do concello foi favorábel xa desde o primeiro informe da Comisión de Facenda:

“Examinada a petición de D. Manuel Omil Estévez e considerando que toda axuda que se preste á educación dos nenos, en calquera aspecto que sexa, sempre será beneficiosa, esta Comisión decídese a propoñer que o presuposto do inmediato ano de 1952, figure unha consignación non inferior a 1000 pesetas que sirva para subvencionar a formación de masas corais ou bandas de música, cando poida apreciarse a utilidade destas organizacións, podendo  tamén ser invertido o crédito que se abra en instrumental, locais, uniformes ou exixencias análogas.

Non obstante a Permanente acordará o que estime máis acertado.

Bueu a 15 de outubro de 1951”

O que foi aprobado pola Comisión Municipal Permanente do 17 de outubro de 1951.

Pero tal como pode lerse no texto da porta, anteriormente mencionado: “…pero este proxecto non chegou a bo porto polas circunstancias da época".

O concello de Bueu premiou con diñeiro por matar alimañas

Dende mediados do século XIX moitos concellos deron en premiar a eliminación de bichos prexudiciais ou potencialmente daniños para os cultivos, os cidadáns ou os seus animais.

Polo cal non é raro observar nos libros de Intervención da Secretaría dalgúns concello, como o de Bueu, listados mensuais con bastantes apuntes ao respecto.

Por poñer un exemplo, fixarémonos no ano 1867, e vemos que o rango de maior a menor relevancia é:

Raposo adulto.....  2 escudos

Raposo pequeno.  1 escudo

Teixugo...............  1 escudo

Garduña..............  1 escudo

Marta..................  1 escudo

Para que sirva de referencia dicir que a un mestre polo semestre de casa lle pagaban 5 escudos. Ou o aluguer dunha escola/vivenda uns 6 escudos e 600 céntimos de escudo cada mes.

Algún dos agraciados destes premios  facíanse con algún dos animais case que todos os meses o que supuña un sobresoldo ou ás veces a única fonte de ingresos. Tal é o caso de José Mariño que nalgún mes gañou ata 9 escudos por matar catro raposos e unha garduña ou Domingo Portela, 11 escudos, por catro raposos adultos e tres xoves.

Nota: Dende os anos vinte do século pasado esta práctica foi substituída por agasallos e recoñecemento por parte dos veciños por onde se paseaba o 'botín'.

Primeira ‘fotografía’ de Bueu

Unha cousa é imaxinar a paisaxe ao través da documentación e outra velo co realismo dos ollos dun fotógrafo, pintor ou debuxante. E se esa mirada ten case que 150 anos e, aínda por riba, coincide coa percepción que un tiña da época non pode ser máis gratificante.

Algo así ocorre coa contemplación do Bueu do 1868. Unha primeira ‘fotografía’ que non ven da man da Cámara escura[1] nin tampouco do Daguerrotipo nin da primeira foto en cor como a de J. Clerk Maxwell aparecida na mesma década.

A primeira[2] ‘fotografía’ de Bueu é unha “Panorámica Xeral de Bueu”, en cor, dende a Praia de Beluso. É unha ‘foto’ ou ‘case foto’ pintada ao óleo, por encargo do concello, no maio de 1868 por Federico Guisasola Lasala (Madrid 1830-Pontevedra 1882)[3]. É un fermoso e pouco coñecido cadro polo que se pagaron 60 escudos isabelinos[4].

 Algúns datos e curiosidades do cadro:

-         As medidas do cadro: Lenzo-óleo enmarcado en madeira de 100 x 80 centímetros

-         O cadro estivo colgado na sala capitular moitos anos ata que por mor dunhas obras no concello foi depositado no faiado[5].

-         Ante o seu abandono e deterioro un concelleiro, Pin Cabanillas, reclama sexa restaurado e a Comisión de Cultura do concello faise eco desta proposta en maio de 1985 e, días despois, a Comisión Municipal Permanente faculta á de Cultura para levar a cabo as xestións oportunas. Ao mes seguinte preséntase un presuposto do Padroado do Museo de Pontevedra –Taller de restauracións- por un importe total de 73.000 pesetas. A mesma Comisión de Cultura di: “...estimamos que debe ser aceptado este presuposto por considerar que esta obra é digna desta restauración, dado o seu valor pictórico e sentimental”. Foi aceptada a suxestión e aprobada pola Comisión Permanente.

-         Cambióuselle o marco e como síntese dos tratamentos que se lle fixeron ao cadro temos:

o   Limpeza

o   Reentelado

o   Montaxe en novo bastidor

o   Fixóuselle a capa pictórica

o   Reintegración

o   Protección final

-         Moitos dos que repararon nel no pasado coñecíano como o “Cadro da vaca” polo animal que aparece en primeiro plano.

-         A pesar de ser unha Vista Xeral, se facemos unha ampliación, atopámonos unha primeira e fermosa ‘fotografía’ do pobo de Bueu: con precisión no detalle, cun Bueu casa por casa e, por estar, ata se aprecian os secadoiros de redes.

-         O cadro leva uns anos colgado nun despacho do concello. Atópase en boas condicións se exceptuamos unhas faltas no óleo froito dalgún despiste, mala manipulación, do tempo...

Por pedir, pediría que se coñeza o cadro e coñecéndoo valórese e presérvese do esquecemento e do deterioro.

---

[1] A primeira fotografía que puido contemplarse: “Vista desde a ventá en Le Gras” (1826)

[2] Con anterioridade, 1849, había un debuxo titulado “Praia de Bueu” (Pescadoira), do grande paisaxista romántico Jenaro Pérez Villaamil (1807-1854):  http://acidras.blogspot.com.es/search/label/Pérez Villaamil

[3] Discípulo da Escola de Madrazo. Aínda mozo abriu en Vigo una escola de pintura. No verán de 1958 coincidiu co alcalde bueuense, Agustín Plá Aballe, na Exposición Agrícola e Industrial e Artística de Galicia celebrada en Santiago de Compostela. Ase mesmo na entrega de medalla xa ambos levaron unha de cobre; o Agustín por ‘trigos e centeos’ e Guisasola, por un cadro de ‘cabeza de estudio orixinal’. Logo pasou a residir en Pontevedra, no curso 1862-63, para facerse cargo da praza de interino de “Debuxo lineal de figura e de adorno” no Instituto desta cidade. Nesta época fixo viaxes por Galicia tomando apuntes que lle serviron na súa obra posterior.  Meses despois de pintar o cadro, iniciouse a coñecida coma ‘Revolución de setembro’ ou ‘A Gloriosa’ marchou a Madrid e logo a Salamanca. De volta a Madrid pasa grandes penurias económicas das que sae grazas a unha serie de encargos de retratos, portadas de publicacións. No 1872 regresa a Galicia traballando coma debuxante e acuarelista. Colaborou, con fermosas litografías, nas revistas Ilustración Española y Americana, e en I. Gallega e na I. Asturiana nas que poden verse interesantes e moi coñecidas litografías como as da serie Tipos populares de Galicia: “Patrón dunha lancha pescadora de Beluso” (1880)”

[4] Uns meses antes, no agosto de 1867, hai un cargo nas contas do concello de Bueu de dous escudos con e catrocentas milésimas a favor de “D. Francisco Piqué por un cadro no que contén o retrato do bizarro xeneral Dⁿ Casto Méndez Núñez”

[5] A principio dos oitenta do século pasado estaba colgado no salón de plenos xunto coa Virxe do Carme que José Benito Otero Baena lle doara á Confraría. Cadro que posteriormente foi reclamado pola confraría e hoxe pende nas súas oficinas.